نرگس محمدی (زادهٔ ۱ اردیبهشت ۱۳۵۱ در زنجان) یکی از فعالان برجسته حقوق بشر و بازیگران معروف سینما، تلویزیون و تئاتر ایران است. وی به خاطر تلاش‌های فراوانش در بهبود شرایط اجتماعی و حقوق بشر شناخته شده است. او همچنین به عنوان بازیگر، نقش‌های مهمی در آثار مختلف ایفا کرده است.
تحصیلات و شروع فعالیت‌ها
نرگس محمدی تحصیلات خود را در رشته فیزیک کاربردی در دانشگاه بین‌المللی قزوین به پایان رساند. در دوران تحصیل، یکی از مؤسسان تشکل دانشجویی روشنگران بود و در نشست‌های دانشجویی فعالانه شرکت می‌کرد. پس از فارغ‌التحصیلی، به عنوان مهندس مشغول به کار شد و در عین حال به نوشتن مقالاتی در حمایت از حقوق زنان و مسائل اجتماعی پرداخت.
فعالیت‌های حقوق بشری
نرگس محمدی در سال ۲۰۰۳ به کانون مدافعان حقوق بشر پیوست که توسط شیرین عبادی، برنده جایزه صلح نوبل، تأسیس شده بود. او به عنوان نایب رئیس این کانون فعالیت می‌کند و به ویژه در زمینه حقوق زنان و مسائل اجتماعی فعال است. او در طول دوران فعالیت خود بارها بازداشت و محکوم به زندان شده است.
زندگی شخصی
نرگس محمدی در سال ۱۳۷۸ با تقی رحمانی، یکی از فعالان سیاسی ایران ازدواج کرد. این زوج دو فرزند دارند. تقی رحمانی نیز به دلیل فعالیت‌های سیاسی خود سال‌ها در زندان بوده و پس از آزادی به فرانسه مهاجرت کرد.
جوایز و افتخارات حقوق بشری
نرگس محمدی در طول سال‌ها جوایز و افتخارات متعددی دریافت کرده است. برخی از جوایز او شامل:
- جایزه الکساندر لانگر (۲۰۰۹): به دلیل فعالیت‌های برجسته در زمینه حقوق بشر به او اهدا شد.
- جایزه ساخاروف (۲۰۱۸): از سوی انجمن فیزیک آمریکا به او اعطا شد.
- جایزه صلح نوبل (۲۰۲۳): به خاطر تلاش‌های شجاعانه او در زمینه حقوق بشر و آزادی.
فعالیت‌های بازیگری
نرگس محمدی فعالیت‌های هنری خود را با تئاتر آغاز کرد و سپس وارد دنیای سینما و تلویزیون شد. نخستین حضور جدی سینمایی وی در فیلم «ریسمان باز» به کارگردانی مهرشاد کارخانی بود. اما بازی در فیلم «آناهیتا» و نقش‌آفرینی در مجموعهٔ تلویزیونی «ستایش» موجب شهرت بیشتر او شد. وی دارای مدرک کارشناسی پرستاری می‌باشد.
فیلم‌شناسی
تلویزیون:
- پدر گواردیولا (۱۴۰۱)
- ستایش ۳ (۱۳۹۸)
- بوی باران (۱۳۹۸)
- زعفرانی (۱۳۹۵)
- معمای شاه (۱۳۹۴)
- ما فرشته نیستیم (۱۳۹۳)
- ستایش ۲ (۱۳۹۳)
- شاید برای شما هم اتفاق بیفتد (۱۳۹۳)
- میلیاردر (۱۳۹۱)
- ششمین نفر (۱۳۹۰)
- ستایش ۱ (۱۳۸۹)
فیلم‌های تلویزیونی:
- هوای خنک (۱۳۹۴)
- کویر (۱۳۹۳)
سینما:
- خائن‌کشی (۱۴۰۰) – مسعود کیمیایی
- سلوک (۱۴۰۰) – عباس رافعی
- هوس (۱۳۹۶) – محمد خراط زاده
- مسلخ (۱۳۹۵) – اصغر نصیری
- قرارمون پارک شهر (۱۳۹۵) – فلورا سام
- دربست (۱۳۹۴) – علی خامه پرست
- عملیات مهد کودک (۱۳۹۱) – فرزاد اژدری
- ساعت شلوغی (۱۳۹۰) – آرش معیریان
- آناهیتا (۱۳۸۷) – عزیزالله حمیدنژاد
- سوپر استار (۱۳۸۷) – تهمینه میلانی
- اخراجی‌ها ۲ (۱۳۸۷) – مسعود ده نمکی
- ریسمان باز (۱۳۸۶) – مهرشاد کارخانی
- تنهایی باد (۱۳۸۳) – وحید موسائیان
تئاتر:
- پروین (۱۴۰۱)
- عشق روزهای کرونا اولد سانگز (۱۴۰۱)
- راپورت‌های شبانه دکتر مصدق (۱۳۹۵)
- نظمیه زنان (۱۳۹۱)
جوایز و افتخارات هنری
نرگس محمدی در زمینه بازیگری نیز جوایز متعددی کسب کرده است:
- جایزه بهترین بازیگر نقش اول زن در جشنواره تئاتر فجر (۱۳۹۵)
- نامزد تندیس حافظ بهترین بازیگر زن درام از جشن دنیای تصویر برای سریال ستایش (۱۳۹۹)
- جایزه بهترین بازیگر زن در دهمین دوره برگزاری جشنواره بین‌المللی فیلم جاده ابریشم (۱۴۰۲)
نتیجه‌گیری
نرگس محمدی به عنوان یکی از چهره‌های برجسته در زمینه حقوق بشر و بازیگری، نقش مهمی در بهبود شرایط اجتماعی و ترویج حقوق بشر در ایران ایفا کرده است. تلاش‌های او و دستاوردهایش الهام‌بخش بسیاری از افراد در سراسر جهان است و نشان‌دهنده قدرت و عزم راسخ در مواجهه با چالش‌های اجتماعی و هنری است.
برای اطلاعات بیشتر می‌توانید به صفحه اینستاگرام نرگس محمدی و مقالات ویکی‌پدیا به زبان‌های فارسی و انگلیسی مراجعه کنید.
